Emergency Operations Unit
Περιγραφή: Από τον Ιούνιο του 2015 ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που εισήλθαν στην Ελλάδα μέσα από τα θαλάσσια σύνορα της χώρας άρχισε να αυξάνεται σημαντικά. Με την δημιουργία του τμήματος Εκτάκτων Επιχειρήσεων ο ΔΟΜ Ελλάδας επικεντρώνεται στην εύρεση μιας ανθρωπιστικής λύσης για τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση της Μεσογείου σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση και τους λοιπούς εταίρους. Η δράση αυτή συμπληρώνει τα τρέχοντα προγράμματα τα οποία ο ΔΟΜ υλοποιεί σε συνέργεια με την Ελληνική Κυβέρνηση, φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), κράτη μέλη της ΕΕ και άλλες χώρες, επιτρέποντας τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη μιας ολιστικής και συνεκτικής προσέγγισης απέναντι στην μεταναστευτική και προσφυγική κρίση.
Οι δραστηριότητες του τμήματος στοχεύουν στην παροχή υπηρεσιών και βοήθειας στον μεταναστευτικό και προσφυγικό πληθυσμό. Στους επωφελούμενους συμπεριλαμβάνονται μετανάστες και πρόσφυγες που είναι αποκλεισμένοι στην Ελλάδα και διαμένουν σε επίσημες και ανεπίσημες δομές φιλοξενίας, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε ασυνόδευτους ανηλίκους και άλλα ευπαθή άτομα, όπως θύματα εμπορίας ανθρώπων (ΤΗΒ) και σεξουαλικής και έμφυλης βίας (SGBV).
Προκειμένου να αντιμετωπίσει την οξυμένη επείγουσα κατάσταση στην Ελλάδα, ο ΔΟΜ αναπτύσσει μια ολιστική στρατηγική, δομημένης στους εξής πυλώνες:
- Συντονισμός (Site Management Support/SMS): Ο ΔΟΜ παρέχει στήριξη στην Ελληνική Κυβέρνηση ως προς τον συντονισμό και την διοίκηση δομών φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων (CCCM) και αποτελεί τον υπεύθυνο φορέα για την διοικητική υποστήριξη και συντονισμό εννέα δομών στην Αττική, Κεντρική Ελλάδα και Βόρεια Ελλάδα. Ειδικότερα, οι Συντονιστές Δομών (Facility Coordinators) μαζί με διερμηνείς του ΔΟΜ υποστηρίζουν τον εκάστοτε Διοικητή στην καθημερινή διοίκηση και οργάνωση των δράσεων και υπηρεσιών εντός της δομής. Περαιτέρω, με σκοπό την εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εθνικών αρχών, ο ΔΟΜ διοργανώνει κοινά σεμινάρια για τον συντονισμό και την διοίκηση για τους Συντονιστές του ΔΟΜ και τους Διοικητές δομών που είναι αποσπασμένοι στο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.
- Ανοικοδόμηση δομών για μακροχρόνια φιλοξενία: Με σκοπό την βελτίωση των συνθηκών υποδοχής και διαμονής των μεταναστών και προσφύγων, ο ΔΟΜ αναβαθμίζει ή ανακατασκευάζει πέντε δομές φιλοξενίας στην Αττική, Κεντρική Ελλάδα και Βόρεια Ελλάδα. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, οι δομές θα λειτουργήσουν σε μακροχρόνια βάση και θα προσφέρουν ασφαλή διαμονή στον αποκλεισμένο στην Ελλάδα μεταναστευτικό και προσφυγικό πληθυσμό.
- Φροντίδα και διατήρηση δομών φιλοξενίας: Μέσα από συνεχείς εκτιμήσεις των αναγκών στις δομές φιλοξενίας, ο ΔΟΜ υλοποιεί στοχευμένες παρεμβάσεις ως προς την στέγαση, την ύδρευση, αποχέτευση και υγιεινή, καθώς και την ασφάλεια και προστασία, προκειμένου να διασφαλιστούν αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τους φιλοξενούμενους μετανάστες και πρόσφυγες.
- Προστασία και βοήθεια: Επιτόπιες και κινητές ομάδες προστασίας έχουν αναπτυχθεί σε επίσημες και ανεπίσημες δομές στην Αττική, στην Βόρεια Ελλάδα και σε νησιά του Αιγαίου, με σκοπό την παροχή στήριξης και προστασίας στον φιλοξενούμενο πληθυσμό. Οι δράσεις τους περιλαμβάνουν την παροχή κοινωνικής, ψυχολογικής και νομικής συνδρομής, τον εντοπισμό ευάλωτων μεταναστών και προσφύγων και την παραπομπή τους σε ειδικές δομές στήριξης και διοικητικές υπηρεσίες, την διοργάνωση ψυχοκοινωνικών δραστηριοτήτων, καθώς και την πληροφόρηση και ενημέρωση του πληθυσμού σχετικά με τα νόμιμα δικαιώματα και τους κινδύνους της παράνομης μεταφοράς μεταναστών (smuggling) και παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων (ΤΗΒ). Μέρος της παρεχόμενης βοήθειας συνιστά και η μετακίνηση με λεωφορεία στις πλησιέστερες πόλεις, χωριά και ιατρικές υπηρεσίες από τις δομές όπου οι ομάδες προστασίας έχουν παρουσία.
- Στέγαση ευπαθών ομάδων: Σε συνεργασία με εξειδικευμένες ΜΚΟ που διαθέτουν την ανάλογη εμπειρία, ο ΔΟΜ υποστηρίζει την λειτουργία δομών φιλοξενίας για ασυνόδευτους ανηλίκους και άλλα ευπαθή άτομα. Οι δομές βρίσκονται στην Αθήνα, στην Κεντρική, Βόρεια και Νότια Ελλάδα και προσφέρουν στους φιλοξενούμενους στέγαση και ειδικές υπηρεσίες προστασίας και βοήθειας, με σκοπό την αντιμετώπιση των τραυματικών βιωμάτων και την σταδιακή ένταξη στην τοπική κοινωνία.
- Ασφαλείς ζώνες για ασυνόδευτους ανηλίκους (safe zones):Η υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων για την δημιουργία ασφαλών χώρων προτάσσεται ως υψίστης σημασίας για την ψυχοκοινωνική ευημερία και υγεία των παιδιών μεταναστών και προσφύγων. Λόγω της υψηλής ζήτησης και της περιορισμένης χωρητικότητας στις υπάρχουσες δομές φιλοξενίας ανηλίκων, ο ΔΟΜ σε συνεργασία με ΜΚΟ λειτουργεί δύο ασφαλείς ζώνες εντός των κέντρων φιλοξενίας της Ριτσώνας (Αττική) και Καβάλας (Βόρεια Ελλάδα). Μέσω αυτής της δράσης, ο ΔΟΜ καλύπτει το υφιστάμενο κενό στην προστασία των ανηλίκων, παρέχει στοχευμένη βοήθεια στους ασυνόδευτους ανηλίκους μέχρι την παραπομπή τους σε κατάλληλη δομή φιλοξενίας μέσω του ΕΚΚΑ και ελαττώνει τον αυξημένο κίνδυνο κακοποίησης και περαιτέρω βλάβης που βιώνουν οι ασυνόδευτοι ανήλικοι κατά την παραμονή τους σε κέντρα φιλοξενίας.
- Εκστρατεία ενημέρωσης και κοινωνικής ένταξης: Με σκοπό την διάδοση του έργου και της συνδρομής που παρέχεται στα αστικά κέντρα και στις δομές φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων, ο ΔΟΜ διεξάγει εκστρατείες ενημέρωσης και διαμοιράζει ενημερωτικό υλικό, με την παράλληλη χρήση καναλιών κοινωνικής δικτύωσης, εντύπων μέσων και οπτικοακουστικού υλικού (7 video). Τα video θα ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας ως προς τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, με σκοπό την προώθηση της ομαλής συνύπαρξης και της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των κοινοτήτων.
- Εκπαίδευση: Σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο ΔΟΜ συμβάλλει στην υλοποίηση του επίσημου προγράμματος για την ένταξη των παιδιών μεταναστών και προσφύγων στο επίσημο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ειδικότερα, ο ΔΟΜ διευκολύνει την μεταφορά των παιδιών σε/από δημοτικά σχολεία και γυμνάσια και εφοδιάζει τα παιδιά δημοτικού και νηπιαγωγείου με τα απαραίτητα σχολικά είδη. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια και προστασία τους, τα παιδιά συνοδεύονται κατά την μετακίνησή τους από εξειδικευμένο προσωπικό του ΔΟΜ.
Πεδίο δράσης:
- Αττική: Μαλακάσα, Οινόφυτα, Ριτσώνα, Άγιος Αντρέας ΙΙ, Θήβα, αστική περιοχή Αθήνας
- Βόρεια Ελλάδα: Δερβένι – ΑΛΕΞΥΛ, Δερβένι – ΔΙΟΝ («Ελπίδα»), Κατσικάς, Σέρρες, Δράμα, Καβάλα, αστική περιοχή Θεσσαλονίκης
- Νησιά: Λέσβος, Χίος, Λέρος, Κως