Στο πλαίσιο της Διακήρυξης Αλληλεγγύης που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2022 από 21 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνδεδεμένες χώρες, ο νέος χρηματοδοτούμενος από την ΕΕ Εθελοντικός Μηχανισμός Αλληλεγγύης (VSM) θα υποστηρίξει τις 8.289 εθελοντικές μετεγκαταστάσεις από τις πέντε μεσογειακές χώρες πρώτης γραμμής την Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα, Ισπανία και στην Ιταλία, σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνδεδεμένες χώρες.  

Σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) και τις εθνικές αρχές που εμπλέκονται στη διαδικασία μετεγκατάστασης και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, όπως ο Οργανισμός της ΕΕ για το Άσυλο (EUAA), ο ΔΟΜ στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ προγράμματος ‘’Support and preparatory activities to facilitate voluntary transfer of either applicants for or beneficiaries of international protection (REMED5)’’ διασφαλίζει ότι οι επωφελούμενοι είναι επαρκώς προετοιμασμένοι και στη συνέχεια μεταφέρονται στο κράτος μέλος μετεγκατάστασης (MSR) με ασφάλεια και αξιοπρέπεια και σε εθελοντική βάση, λαμβάνοντας ολοκληρωμένη υποστήριξη σε όλη τη διαδικασία. 

Ο ΔΟΜ παρέχει ολοκληρωμένη υποστήριξη κατά την αναχώρηση και τη μετακίνηση, που αποτελείται από απευθείας βοήθεια προστασίας, ιατρικές πράξεις προ του ταξιδιού (PMHA), πολιτισμικό προσανατολισμό πριν από την αναχώρηση (PDO) και βοήθεια κατά την αναχώρηση, τη διέλευση και την άφιξη, ανάλογα με την περίπτωση. Η Δράση θα επικεντρωθεί στην καθιέρωση κοινών και ομοιογενών προσεγγίσεων και στις πέντε χώρες αναχώρησης, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας. 

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΔΟΜ αναλαμβάνει τις παρακάτω δράσεις: 

  • Την παράδοση των Αξιολογήσεων Υγείας Μετανάστευσης (MHAs). Οι αξιολογήσεις υγείας πραγματοποιούνται από ιατρικούς οργανισμούς κάθε χώρας, ενώ η έμπειρη ιατρική ομάδα του ΔΟΜ επιβλέπει και επικυρώνει όλες τις αξιολογήσεις υγείας διασφαλίζοντας ότι οι ιατρικοί φάκελοι των επωφελούμενων μεταφέρονται  στη χώρα στην οποία θα μετεγκατασταθούν; 
  • Η πραγματοποίηση του πολιτισμικού προσανατολισμού πριν την αναχώρηση (PDO) για να διασφαλιστεί ότι όλοι οι επωφελούμενοι είναι καλά ενημερωμένοι για τη χώρα μετεγκατάστασης (MSR), καθώς και για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Το PDO αντιμετωπίζει τυχόν απορίες και χρησιμεύει στη διαχείριση των προσδοκιών σχετικά με τη βοήθεια που θα λάβουν κατά τους πρώτους μήνες στη χώρα μεταγκατάστασης; 
  • Ο ΔΟΜ προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες πράξεις διαχείρισης των μετακινήσεων, όπως κράτηση πτήσεων (εμπορική ή τσάρτερ). Ειδικότερα, διασφαλίζει ότι η μετακίνηση πραγματοποιείται με τον ασφαλέστερο και πλέον αξιοπρεπή τρόπο; 
  • Ο ΔΟΜ διενεργεί προκαταρκτικούς ελέγχους (PEC) 24 έως 72 ώρες πριν από την αναχώρηση του επωφελούμενου, προκειμένου να διασφαλιστεί η καταλληλότητά τους να ταξιδέψει και να ληφθούν υπόψη όλες οι ιατρικές διατάξεις για την υγεία/ασφάλειά τους;  
  • Την ημέρα της αναχώρησης, ο ΔΟΜ οργανώνει τη μεταφορά και τη συνοδεία των επωφελούμενων στο αεροδρόμιο επιβίβασης, όπου το προσωπικό του ΔΟΜ τους βοηθά σε όλη τη διαδικασία. 
  • Ο ΔΟΜ διασφαλίζει την παρουσία επιχειρησιακών και ιατρικών συνοδών για τους επωφελούμενους από την αναχώρηση έως τον τελικό προορισμό. 
  • Παρέχεται βοήθεια κατά την διέλευση, την άφιξη και την υποδοχή, εάν οι επωφελούμενοι ταξιδεύουν με μη απευθείας πτήση. Ο ΔΟΜ παρέχει βοήθεια κατά τη διέλευση σε συντονισμό με τα Γραφεία του ΔΟΜ στις αντίστοιχες χώρες. Βοήθεια υποδοχής είναι επίσης διαθέσιμη στις χώρες υποδοχής εάν κριθεί απαραίτητο. 
  • Ο ΔΟΜ διασφαλίζει την παροχή ολιστικής βοήθειας στους υποψηφίους μετεγκατάστασης, σύμφωνα με τις ψυχολογικές και κοινωνικές τους ανάγκες.  Ψυχική Υγεία και  Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη (MHPSS) παρέχεται σε όσους αναμένεται να μετεγκατασταθούν. Το MHPSS παρέχει μια εξατομικευμένη προσέγγιση για τους επωφελούμενους που χρειάζονται τέτοια βοήθεια πριν από τη μετεγκατάστασή τους (για παράδειγμα, παροχή υποστήριξης διαχείρισης άγχους για την καλύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη διαδικασία επιλογής ή/και τη μεταφορά στη χώρα μεταγκατάστασης). 

Παράλληλα, ο ΔΟΜ θα οργανώσει εσωτερικές μεταφορές υποψηφίων για μετεγκατάσταση σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία, για να διασφαλίσει την ομαλή επεξεργασία και κατανομή τους σε δομές μετεγκατάστασης. Αυτή η υποστήριξη θα επιτρέψει την ταχεία ολοκλήρωση των απαραίτητων βημάτων της διαδικασίας μετεγκατάστασης, καθώς οι επιλέξιμοι υποψήφιοι θα φτάσουν έγκαιρα στις δομές μετεγκατάστασης και θα διασφαλίσουν περαιτέρω ότι δεν κατανέμονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, γεγονός που θα είχε ως αποτέλεσμα επιπλοκές στη διαδικασία. Στην Ιταλία και την Ελλάδα, αυτό θα συμβάλει εξίσου στην άμβλυνση της πίεσης στα κέντρα άφιξης, μειώνοντας τον χρόνο που περνούν οι μετανάστες στα κέντρα υποδοχής πρώτης γραμμής και έτσι θα αποφευχθεί η συμφόρηση των υπηρεσιών πρώτης βοήθειας που παρέχονται σε αυτές τις περιοχές.