Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (ΥΜΑ) και τη Γενική Γραμματεία Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, έχει αναλάβει τη συνολική διαχείριση του προγράμματος Ιπποκράτης Ι, που προβλέπει την παροχή πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε διαμένοντες σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) και Ελεγχόμενες Δομές Προσωρινής Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο (ΕΔΠΦΑΑ). 

Με στόχο την κάλυψη των ιατρικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών των επωφελουμένων, τη διασφάλιση της προστασίας της σωματικής και ψυχικής υγείας τους και τη θωράκιση της δημόσιας υγείας, στο πεδίο βρίσκονται 286 επαγγελματίες υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, και καλύπτουν τις ανάγκες σε 31 κέντρα υποδοχής, κλειστές δομές και δομές φιλοξενίας της χώρας. Από αυτούς οι 57 είναι γιατροί, μεταξύ των οποίων γενικοί γιατροί, παιδίατροι και γυναικολόγοι. 

Από την έναρξη του προγράμματος 26.565 αιτούντες άσυλο συνολικά επισκέφθηκαν επαγγελματίες υγείας που στελεχώνουν τις δομές και πραγματοποιήθηκαν 2.988 συνεδρίες ψυχοκοινωνικής στήριξης σε ανθρώπους που εξέφρασαν αυτή την ανάγκη. Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκαν 2.204 γυναικολογικές εξετάσεις. 

«Είναι καθήκον μας να προωθούμε και εξασφαλίζουμε την ισότιμη πρόσβαση σε δομές και υπηρεσίες υγείας. Η ευθύνη συντονισμού μιας τόσο σημαντικής παρέμβασης, όπως ο Ιπποκράτης Ι, είναι μεγάλη, και σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, δεσμευόμαστε για την εξασφάλιση ολοκληρωμένης και ουσιαστικής φροντίδας στους ανθρώπους που διαμένουν σε κέντρα υποδοχής, κλειστές δομές και δομές φιλοξενίας της χώρας.» δηλώνει η Sanja Celebic – Lukovac, επικεφαλής της Αποστολής του ΔΟΜ στην Ελλάδα. 

Οι ιατρικές και ψυχοκοινωνικές ομάδες λειτουργούν καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή και φροντίζουν, παράλληλα, τη διασύνδεση ασθενών με δομές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης, όποτε κρίνεται αναγκαίο. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει 6.895 παραπομπές σοβαρότερων περιστατικών σε δημόσια νοσοκομεία. 

Στο πλαίσιο κάλυψης των αναγκών των ευάλωτων ομάδων, ο ΔΟΜ σε συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχει ήδη προχωρήσει και σε εμβολιασμούς παιδιών που διαμένουν σε κέντρα υποδοχής, κλειστές δομές και δομές φιλοξενίας της χώρας. 

Από την έναρξη του προγράμματος, και σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων, έχουν εμβολιαστεί περισσότερα από 900 παιδιά που διαμένουν σε κέντρα υποδοχής, κλειστές δομές και δομές φιλοξενίας της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί 10.406 εκτιμήσεις ευαλωτότητας. 

«Το πρόγραμμα Ιπποκράτης Ι αποτελεί σημαντική δράση για την ολιστική υποστήριξη των αιτούντων άσυλο σε κέντρα υποδοχής, κλειστές δομές και δομές φιλοξενίας της χώρας μας. Στόχος μας στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου είναι να προσφέρουμε στους δικαιούχους υπηρεσίες υγείας σύμφωνες με τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και να υποστηρίζουμε και διασφαλίζουμε τη σωματική και ψυχική υγεία τους, ώστε να συνδράμουμε στην ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου. Η ευημερία των παιδιών είναι προτεραιότητα και ο  εμβολιασμός τους είναι ίσως το κυριότερο εργαλείο για την πρόληψη ασθενειών και ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για τη δημόσια υγεία. Για αυτό και πιστεύουμε στις προοπτικές του προγράμματος,» δήλωσε για το πρόγραμμα η Γενική Γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο κ. Δήμητρα Λυγούρα. 

Ο ΔΟΜ ανέλαβε και την ομαλή μετάβαση από το πρόγραμμα PHILOS στο πρόγραμμα Ιπποκράτης Ι τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο του 2024, με στόχο τη συνέχιση της παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε μετανάστες και αιτούντες άσυλο, και την παροχή εξοπλισμού, αναλώσιμων και μη-συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως παρέχονταν από τον ΕΟΔΥ.  

Στο διάστημα αυτό ο ΔΟΜ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, προχώρησε σε προσλήψεις επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε κέντρου υποδοχής, κλειστής δομής και δομής φιλοξενίας. Από 1η Σεπτεμβρίου 2024,τη σκυτάλη της υλοποίησης, σε συνεργασία με τον ΔΟΜ και το ΥΜΑ, παρέλαβε ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών.  

Στο πεδίο βρίσκονται συνολικά 286 άτομα προσωπικό, ενώ η διαδικασία των προσλήψεων συνεχίζεται μέχρι να στελεχωθούν επαρκώς όλες οι δομές της χώρας. 

Στο πλαίσιο του Ιπποκράτης Ι, έχουν συσταθεί ομάδες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης που λειτουργούν σε συνεργασία με τις ιατρικές ομάδες, ως ένα ενιαίο Κλιμάκιο Παροχής Υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης (ΠΙΠΕΨΥ). Οι ομάδες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στελεχώνονται ήδη από εξειδικευμένο προσωπικό, κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, και παρέχουν εξατομικευμένες υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής φροντίδας. 

Για τις δομές της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης προβλέπεται η σύσταση κλιμακίων καταγραφής, με στόχο την ενίσχυση της διαδικασίας υποδοχής και ταυτοποίησης των νεοαφιχθέντων με επιπλέον γιατρούς, νοσηλευτές και ψυχοκοινωνικό προσωπικό. 

Με στόχο την ολοκληρωμένη φροντίδα στον πληθυσμό και την καλύτερη και αποτελεσματικότερη δυνατή παροχή των ιατρονοσηλευτικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών, προβλέπεται και η αξιοποίηση ιατρικών υποδομών και εξοπλισμού που έχουν διατεθεί στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου από προηγούμενες δράσεις του ΔΟΜ, όπως κινητές μονάδες, πολυϊατρεία και βιοχημικά εργαστήρια.