Πρόγραμμα εθελούσιας μετεγκατάστασης από την Ελλάδα σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες

Τίτλος προγράμματος: Μηχανισμός εθελούσιας μετεγκατάστασης από την Ελλάδα σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες

Διάρκεια: 1^η Απριλίου 2020 – 31 Δεκεμβρίου 2023

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Με διττό στόχο την υποστήριξη ευάλωτων ομάδων και την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των συνδεδεμένων χωρών, ο ΔΟΜ σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), την Ύπατη Αρμοστεία, τη UNICEF υποστηρίζει την Ελληνική Κυβέρνηση, το Υπουργείο Μετανάστευσης, την Ειδική Γραμματέα για την Προστασία Ασυνόδευτων Ανηλίκων και τον Γενικό Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής στη μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο και δικαιούχων διεθνούς προστασίας από την Ελλάδα σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Ο εθελούσιος μηχανισμός στοχεύει να προετοιμάσει και να μετεγκαταστήσει 1.600 ασυνόδευτα παιδιά (UMC). Ο μηχανισμός περιλαμβάνει αιτούντες άσυλο και δικαιούχους διεθνούς προστασίας, συμπεριλαμβανομένων παιδιών με σοβαρές ιατρικές παθήσεις ή με άλλο βαθμό ευαλωτότητας, και που συνοδεύονται από τα μέλη της οικογένειάς τους.

Οι δεσμεύσεις κάθε χώρας και η διαδικασία επιλογής εφαρμόζονται από τις αντίστοιχες αρχές των χωρών στη βάση της συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των συμμετεχόντων κρατών - μελών.

Ο ΔΟΜ συνεργάζεται με τους εταίρους του κι άλλους συνεργαζόμενους φορείς [ΑΡΣΙΣ, Μέριμνα, METAδραση, PRAKSIS, Συν-ειρμός, Terre des Hommes (Tdh), Solidarity Now, Zeuxis], προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δικαιούχοι θα είναι έγκαιρα προετοιμασμένοι, και θα μπορούν να ταξιδέψουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια, έχοντας λάβει ενισχυμένες δεξιότητες αλλά και πληροφορίες σχετικά με την ένταξή τους στο κράτος μέλος μετεγκατάστασης (MSR) μετά την άφιξή τους.

Factsheet

Χρηματοδότηση

Χρηματοδοτούμενο από το Directorate General Migration and Home Affairs of the European Commission (DG HOME), ΕΤΑΜΕ (EMAS)

Συνεργασίες

Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, UNICEF, Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου (EASO)

Στοιχεία του προγράμματος

• Αξιολόγηση βάσει βέλτιστου συμφέροντος (ΒΙΑ)
• Εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποι για ασυνόδευτους ανήλικους (ARUAMS)
• Συνοδεία των ασυνόδευτων ανηλίκων από τα ΚΥΤ
• Φιλοξενία επωφελούμενων σε κέντρα διαμετακόμισης
• Υλοποίηση ενημερωτικών συναντήσεων και αποστολών επιλογής
• Σύνταξη εκθέσεων αναφορικά με την μεταφορά και την ένταξη κατά τη μετεγκατάσταση
• Διενέργεια ιατρικών ελέγχων πριν τη μετεγκατάσταση
• Συνεδρίες καθοδήγησης πριν την αναχώρηση (PDO) και παροχή πληροφοριών πριν την επιβίβαση
• Διαχείριση μετακίνησης και παροχή βοήθειας κατά την υποδοχή
• Τεχνική υποστήριξη στο γραφείο της Ειδικής Γραμματέως για τους ασυνόδευτους ανήλικους

Ο ρόλος του ΔΟΜ στο πρόγραμμα

Προσωρινή φιλοξενία και άμεση, εξατομικευμένη βοήθεια θα παρέχεται στους επωφελούμενους δικαιούχους σε προσωρινές δομές διαμονής, προκειμένου να διασφαλιστεί η ένταξή τους σε προστατευτικό περιβάλλον και να διευκολυνθεί η διαδικασία μετεγκατάστασης. Οι επωφελούμενοι θα διαμείνουν στα κέντρα αυτά έως ότου ολοκληρωθούν οι απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες και/ή οι απαραίτητες δράσεις πριν την αναχώρηση. Κατά τη διάρκεια της διαμονής τους και βάσει των αναγκών, ο ΔΟΜ θα παρέχει ψυχολογική υποστήριξη, νομική βοήθεια, υπηρεσίες διερμηνείας και ιατρική βοήθεια.

Σε ό,τι αφορά τα ασυνόδευτα παιδιά και την επιλογή του από τις αρμόδιες αρχές και σύμφωνα με τις καθιερωμένες διαδικασίες, οι δικαιούχοι θα παραπέμπονται στο εξειδικευμένο προσωπικό του ΔΟΜ για τη διαχείριση της υπόθεσής τους και την προετοιμασία της έκθεσης που θα αφορά στη μεταφορά και την ένταξή τους. Στοχεύοντας στο να συμβάλει στον προσδιορισμό του κατά πόσον η μετεγκατάσταση είναι προς το βέλτιστο συμφέρον του ασυνόδευτου ανήλικου, η έκθεση υποβάλλεται στον νόμιμο κηδεμόνα του παιδιού, ο οποίος θα δώσει τη συγκατάθεσή του για τη μεταφορά του παιδιού στο συγκεκριμένο κράτος-μέλος μετεγκατάστασης (MSR) και θα εξουσιοδοτήσει τη συνοδεία για τη μεταφορά του.

Βάσει ενός κοινού Πρωτοκόλλου Υγείας που θεσπίστηκε για τους σκοπούς της μετεγκατάστασης από την Ελλάδα, ο ΔΟΜ θα πραγματοποιήσει ιατρικούς ελέγχους πριν από τη μετανάστευση (MHAs) και άλλες αξιολογήσεις για όλους τους επωφελούμενους δικαιούχους που έχουν επιλεγεί από τις αρμόδιες αρχές, με στόχο τη διασφάλιση πρωτίστως της συνέχισης της φροντίδας σε όλο το φάσμα της διαδικασίας, από την αναχώρηση, το ταξίδι έως και μετά την άφιξη στη χώρα προορισμού, την αντιμετώπιση ζητημάτων δημόσιας υγείας και ασφάλειας, αλλά και την ευημερία των δικαιούχων του προγράμματος. Επιπλέον, θα ισχύσουν ειδικές διατάξεις, λόγω της επιδημίας COVID-19, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές των αρμόδιων ελληνικών αρχών αλλά και των αρχών στα άλλα κράτη μέλη [π.χ. Υπουργείου Υγείας, Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (EODY)], καθώς και τυχόν προαπαιτούμενα που επιβάλλει η εκάστοτε αεροπορική εταιρεία, όπως η διεξαγωγή δοκιμών COVID-19 σε όλους τους επωφελούμενους δικαιούχους

Οι συνεδρίες πριν από την αναχώρηση θα διενεργούνται από τον ΔOM Ελλάδος, παρέχοντας στους δικαιούχους επικαιροποιημένες πρακτικές πληροφορίες σχετικά με το κράτος μέλος μετεγκατάστασης (MSR). Αυτές οι πληροφορίες θα συλλέγονται σε συνεργασία με τα γραφεία του ΔΟΜ και τις αρμόδιες MSR αρχές και θα αφορούν κυρίως, μεταξύ άλλων:

• Δικαιώματα και υποχρεώσεις κατά την άφιξη
• Διαδικασίες για την έκδοση αιτήματος Ασύλου στo MSR
• Τύπους διαθέσιμων καταλυμάτων
• Ευκαιρίες εκπαίδευσης και εξάσκησης
• Παρουσία κοινότητας μεταναστών
• Τόπους λατρείας
• Ευκαιρίες για κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες.

Επιπλέον, και λίγες ημέρες πριν από την αναχώρηση, το προσωπικό του ΔOM θα παραδώσει μια σύντομη ενημερωτική συνεδρία πριν από την επιβίβαση στους επωφελούμενους δικαιούχους, στην οποία θα αναφέρονται αυστηρά οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν στο αεροδρόμιο και στο ταξίδι (επιτρεπόμενη αποσκευή, λεπτομέρειες πτήσης κ.λπ.).

Ο ΔΟΜ σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές και τις αρχές MSR θα αναλάβει όλες τις απαραίτητες ταξιδιωτικές ρυθμίσεις και θα διασφαλίσει επίσης τη μεταφορά στο αεροδρόμιο της Αθήνας την ημέρα της αναχώρησης και την αντίστοιχη βοήθεια εντός του χώρου του αεροδρομίου (π.χ. check-in, drop-off αποσκευών), καθώς επίσης και την παροχή τροφοδοσίας στους δικαιούχους που έχουν ανάγκη και στους επιχειρησιακούς και/ή ιατρικούς συνοδούς αυτών, κατά τη διάρκεια της πτήσης. Η βοήθεια διαμετακόμισης (εάν χρειάζεται) και άφιξης θα παρέχεται επίσης σε συντονισμό με το Γραφείο του ΔΟM στην αντίστοιχη χώρα, ενώ, όπου απαιτείται, τα γραφεία του ΔΟΜ στο MSR θα παραμείνουν διαθέσιμα για να παρέχουν τακτική υποστήριξη παρακολούθησης στους δικαιούχους κατά τη διάρκεια της υποδοχής τους.